گلوکوم [آب سیاه]
 

گلوکوم یا آب سیاه بیماری است که می تواند سبب آسیب عصب بینایی و در نتیجه کوری شود. این بیماری در آغاز هیچ علامتی ندارد ولی می تواند در طول چند سال سبب کاهش بینایی و نهایتاٌ کوری شود. درمان زودرس می تواند مانع پیشرفت بیماری و کاهش دید بیمار گردد.

عصب بینایی:
عصب بینایی از بیش از یک میلیون رشته عصبی تشکیل شده است که بصورت دسته ای از رشته ها گرد هم آمده اند. این عصب شبکیه (پرده نازک حساس به نور در قسمت عقب کره چشم) را به مغز متصل می کند (شکل 1). برای داشتن دید خوب، سالم بودن عصب بینایی ضروری است.

 
تأثیر گلوکوم بر عصب بینایی:
در بسیاری از افراد افزایش فشار داخل چشم سبب گلوکوم می شود. در جلوی چشم فضایی وجود دارد که "اتاق قدامی" خوانده می شود. مایع شفافی همواره وارد این فضا شده و از آن خارج می شود و وظیفه تغذیه بافت های مجاور را بعهده دارد. به محلی که مایع از اتاق قدامی خارج می شود اصطلاحاٌ "زاویه" گفته می شود که محل تلاقی قرنیه و عنبیه است (شکل 2). زمانی که مایع به زاویه می رسد از طریق یک شبکه اسفنجی شکل شبیه یک سیستم زه کشی از چشم خارج می شود.

گلوکوم زاویه باز از آنجا به این نام خوانده می شود که زاویه ای که مایع از آن خارج می شود "باز" است. با این حال، به دلایل نا مشخص، سرعت حرکت مایع از خلال شبکه تخلیه کند است. کندی حرکت مایع سبب تجمع آن و بالا رفتن فشار داخل چشم می شود و این افزایش می تواند سبب آسیب دیدن عصب بینایی و کاهش دید شود، مگر آنکه فشار چشم پایین آورده شود.

کسانی که در خطرند؟

افراد بالای 40 سال
کسانیکه در خانواده شان سابقه این بیماری وجود دارد.
علائم بیماری
گلوکوم زاویه باز در ابتدا علامت خاصی ندارد. دید طبیعی بوده و دردی وجود ندارد. با ادامه یافتن بیماری، بیمار متوجه می شود که هر چند اشیایی را که جلویش قرار دارند خوب می بیند ولی اشیایی را که در کنار قرار داشته و باید از گوشه چشم به آنها نگاه کند بخوبی نمی بیند.

بیمار مبتلا به گلوکوم در صورت عدم درمان ممکن است ناگهان متوجه شود که "دید کناری" ندارد. درست مانند این است که دارد از درون یک لوله به اطراف نگاه می کند. ادامه یافتن بیماری ممکن است سبب از بین رفتن باقیمانده دید حتی در مرکز شده و بیمار کور شود.
 
 
تشخیص بیماری
بسیاری تصور می کنند که در صورتی مبتلا به گلوکوم هستند که فشار چشمشان بالا باشد اما همیشه چنین نیست. فشار بالای چشم خطر ابتلا به گلوکوم را افزایش می دهد. بالا بودن فشار چشم الزاما به معنای ابتلا به گلوکوم نیست.

ابتلا یا عدم ابتلا به گلوکوم بر اثر بالا بودن فشار چشم بستگی به میزان تحمل عصب بینایی در مقابل فشار بالای چشم دارد و این میزان در افراد مختلف متفاوت است.

هر چند فشار طبیعی معمولاٌ بین 12 تا 21 میلی متر جیوه است، ولی حتی در این فشار نیز ممکن است شخصی به گلوکوم مبتلا باشد و این نشان می دهد که معاینه چشم اهمیت بسیار زیادی دارد.

چشم پزشک برای تشخیص گلوکوم باید اقدامات تشخیصی زیر را انجام دهد:

حدت بینایی (Visual Acuity): در این تست که با استفاده از چارت های بینایی انجام می شود بینایی بیمار در فواصل متفاوت مشخص می شود.

میدان بینایی: در این تست دید کناری (محیطی) بیمار اندازه گیری می شود. با توجه به اینکه از دست دادن دید کناری یکی از علائم گلوکوم است این تست به تشخیص بیماری کمک می کند.

اتساع مردمک: در این تست با استفاده از قطره مردمک چشم بیمار متسع می شود و بدین ترتیب چشم پزشک دید بهتری برای معاینه عصب بینایی پیدا می کند. بعد از معاینه ممکن است دید نزدیک تا چند ساعت تار باشد.

تونومتری: در این تست فشار مایع داخل چشم اندازه گیری می شود.

درمان:
هر چند گلوکوم علاج قطعی ندارد ولی درمان های رایج بیماری را کنترل می کنند و این تأییدی بر اهمیت تشخیص و درمان زودرس است. بیشتر چشم پزشکان گلوکومی را که تازه تشخیص داده شده است با دارو درمان می کنند ولی تحقیقات جدید نشان داده است که جراحی با لیزر، جایگزینی مطمئن و مؤثر است.

روش های درمانی گلوکوم شامل موارد زیرند:

درمان دارویی: شایعترین نوع درمان زودرس گلوکوم درمان دارویی است. داروهای گلوکوم بصورت قطره های چشمی و قرص تجویز می شوند. این داروها به دو شکل سبب کاهش فشار داخل چشم می شوند. بعضی باعث کاهش تولید مایع در چشم شده و بعضی به تخلیه بیشتر مایع از درون چشم کمک می کنند.

داروهای ضد گلوکوم ممکن است تا چند بار در روز تجویز شوند. بیشتر بیماران عوارضی نشان نمی دهند ولی بعضی از این داروهای ممکن است سبب سردرد شده و یا بر روی اعضاء دیگر بدن عوارضی داشته باشند. قطره ها ممکن است سبب سوزش و قرمزی چشم شوند.

داروهای ضد گلوکوم باید تا زمانی که به کنترل فشار داخل چشم کمک می کنند مصرف شوند. از آنجا که گلوکوم معمولا علامتی ندارد، گاهی بیماران داروی خود را قطع کرده و یا فراموش می کنند مصرف کنند.

جراحی با لیزر: جراحی با لیزر به تخلیه مایع از درون چشم کمک می کند. هر چند از این روش می توان در هر زمانی استفاده کرد ولی معمولا بعد از آزمایش درمان دارویی بکار می رود. در بسیاری موارد بیمار باید بعد از جراحی لیزری نیز دارو مصرف کند.

روش های جراحی رایج: در جراحی گلوکوم، هدف ایجاد محل خروج جدیدی برای مایع داخل چشم است. هر چند چشم پزشک در هر زمانی ممکن است تصمیم به جراحی بگیرد ولی معمولا این کار را پس شکست درمان دارویی و جراحی لیزری انجام می دهد.

جراحی در کلینیک یا بیمارستان صورت می گیرد. قبل از جراحی به بیمار داروهایی جهت آرام و شل شدن داده شده و سپس چشم توسط تزریق موارد بی حس کننده در اطراف آن بی حس می شود.

جراح قطعه کوچکی از بافت سفیدی چشم (صلبیه) را بر می دارد و این باعث بوجود آمدن کانال کوچکی برای عبور مایع درون چشم می شود. سپس قسمت سفید چشم که برداشته شده است با لایه نازک و شفافی از ملتحمه پوشانده می شود. مایع از مجرای ایجاد شده و از زیر ملتحمه ای که روی آن را پوشانده عبور کرده و از چشم خارج می شود.

بیمار پس از جراحی باید تا چند هفته از قطره های آنتی بیوتیک و ضد التهاب برای مقابله با عفونت و تورم استفاده کند. باید توجه داشت که این قطره ها با قطره هایی که بیمار قبلاً برای درمان گلوکوم مصرف می کرده است متفاوتند. بیمار باید همچنین بویژه در چند هفته اول پس از جراحی مرتباً ویزیت شود.

در بعضی از بیماران، جراحی حدود 80 تا 90 درصد در کاهش فشار مؤثر است. با این حال، اگر مجرای جدید که طی جراحی بوجود آمده است مسدود شود ممکن است به جراحی دیگری نیاز باشد. در صورتیکه بیمار قبلاً تحت جراحی چشمی (نظیر جراحی کاتاراکت) قرار نگرفته باشد جراحی گلوکوم بهترین اثر را دارد.

باید بخاطر داشت که با اینکه جراحی گلوکوم باقیمانده دید بیمار را حفظ می کند ولی باعث بهبود دید نخواهد شد. در واقع، دید بیمار ممکن است به خوبی دید قبل از جراحی نباشد، هر چند که در صورت انجام ندادن جراحی در درازمدت بیمار ممکن است دید خود را کاملاً از دست بدهد.

جراحی گلوکوم نیز مانند هر جراحی دیگری ممکن است با عوارضی همراه باشد. این عوارض عبارتند از: کاتاراکت، مشکلات قرنیه، التهاب یا عفونت داخل چشم و تورم عروق خونی پشت چشم. البته برای هر یک از موارد گفته شده درمان های مؤثری وجود دارد.

انواع دیگر گلوکوم
هرچند گلوکوم زاویه باز شایعترین نوع این بیماری است ولی گلوکوم انواع دیگری نیز دارد:

در گلوکوم با فشار طبیعی یا پایین، تخریب عصب بینایی و محدود شدن دید کناری بصورت غیر منتظره ای در افرادی رخ می دهد که فشار چشمشان طبیعی است. در درمان این بیماران از همان روش های درمان گلوکوم زاویه باز استفاده می شود

در گلوکوم زاویه بسته مایعی که در قسمت جلوی چشم قرار دارد بدلیل مسدود شدن زاویه توسط قسمتی از عنبیه (قسمت رنگی چشم) راهی به زاویه نداشته و نمی تواند از چشم خارج شود. در این بیماران یک افزایش ناگهانی در فشار چشم دیده می شود. علائم این نوع گلوکوم شامل درد شدید و تهوع و همچنین قرمزی چشم و تاری دید است. گلوکوم زاویه بسته یک مورد اورژانس است و بیمار باید سریعاً درمان شود. در صورت عدم درمان، بیمار ممکن است ظرف 1 یا 2 روز کور شود. جراحی لیزری فوری بطور معمول انسداد را برطرف کرده و بیمار را از کوری نجات می دهد.

در گلوکوم مادرزادی، کودک به دلیل وجود یک نقص مادرزادی در زاویه به گلوکوم مبتلاست. کودکان مبتلا معمولاً علائم واضحی نظیر چشم های کدر (cloudy eye)، حساسیت به نور، و اشکریزش شدید دارند. درمان معمولاً بصورت جراحی صورت می گیرد زیرا داروهای ضد گلوکوم ممکن است اثرات نامشخصی بر روی شیرخواران داشته باشند و همچنین تجویز این داروها در این بیماران مشکل است. در صورتیکه جراحی بلافاصله پس از تشخیص انجام شود این کودکان شانس بسیار بالایی برای داشتن یک دید خوب خواهند داشت.

گلوکوم ثانویه می تواند عارضه ای از بیماری های دیگر باشد. این نوع گلوکوم بعضی اوقات ناشی از جراحی چشم یا کاتاراکت پیشرفته، آسیب های چشمی، بعضی تومورهای چشمی، یا یووئیت (التهاب چشم) باشد. یکی از انواع به نام گلوکوم رنگدانه ای (Pigmentary Glaucoma) زمانی رخ می دهد که رنگدانه ها بصورت فلس از عنبیه جدا شده و با انسداد شبکه خروج مایع چشمی، مانع عبور آن شوند. نوع شدیدی نیز به نام گلوکوم نئوواسکولار (Neovascular Glaucoma) با دیابت مرتبط است. همچنین، داروهای کورتیکواستروئیدی (دارای کورتون) که در درمان التهاب های چشمی و دیگر بیماریها کاربرد دارند نیز می توانند در درصد کمی از بیماران سبب شروع گلوکوم شوند.
  
  

مرد فلجی که با مغز خودش ایمیل می فرستد

 یک تراشه به اندازه یک  لوبیای کوچک که در مغزیک مرد فلج کار گذاشته شده ، او را قادر می سازد که ایمیل های خود را چک کند ، و با استفاده از قدرت تفکر خود  بازی کامپیوتری انجام دهد . این ابزار می تواند با صدها نورون در یک زمان رابطه بر قرار کند و یکی ا زپیچیده ترین  فن آوریها برای کاشت آن بکار رفته است .

امروزه بسیاری از افراد فلج به کمک ابزار هایی که از حرکات چشمان و یا زبان آنها دستور می گیرد، عملکرد کامپیوتر خود را  تحت کنترل دارند  . اما محدودیت فعالیت عضلانی در این اندامها  محدودیت این تکنولوژی را بدنبال دارد و افرادی که از این تکنولوژی بهر می گیرند باید تلاش کنند تا مهارت های خود را در کنترل  دستگاهها به کمک چشم یا زبان بالا ببرند .  همین امر سبب می شود همگان قادر به استفاده از این تکنولوژی نباشند  و میزان موفقیت افراد به وضوح به درجه هوشمندی انان وابسته است . 

در 24 ژوئن 2004  ابزاری کوچک حاوی یکصد الکترود درقشر حرکتی مغز یک مرد فلج  24 ساله کار کذاشته شد . این دستگاه که یک دروازه عبور و ورود الکترونیکی  یا برین گیت(BrainGate) برای مغزمحسوب می شود، بوسیله کمپانی سایبر کینتیک ساخته شده است . هر الکترود به یکی از نورونهای  مهم  مغز فرد فلج متصل می شود .   برینگیت به بیمار اجازه می دهد که حتی وقتی همزمان  مشغول انجام کار دیگری باشد یک کامپیوتر یا تلویزیون  را به کمک فعالیت  های مغزی خود کنترل کند، ایمیل بفرستد و صندوق خود را چک کند .  محققین گزارش داده اند که این مرد حتی وقتی حرف می زند و سر خود را تکان می دهد  نیزقادر است که تلویزیون خانه خود را کنترل کند . اکنون این گروه در صدد پیوند چنین تراشه ای به مغز چهار نفر دیگر اند .

 در همین حال مطرح گردید که محققین در این فکرند که ابزاری بسازند تا بدون  نیاز به جراحی و با اخذ امواج الکتریکی سطح  جمجمه مثل امواج الکترو آنسفالو گرا م بتوانند به توانبخش اینگونه افراد کمک کنند . اما تعدادی از محققین این امر را ناشدنی می دانند . به هر حال باید صبر کرد و منتظر پیشرفتهای آینده بود .

سنگ کیسه صفرا

 
سنگ کیسه ی صفراشایعترین بیماری صفراوی است. خانم ها بیشتراز آقایان دچار سنگ صفراوی می شوند. معمولا در سنین چهل و بالاتر سنگهای صفراوی تشکیل می شوند.در کشورهای غربی از هر چهار تا پنج نفر، یک نفر سنگ صفراوی پیدا می کند ولی در کشور ما ظاهرا شیوع سنگهای صفراوی قدری کمتر است.

سنگهای صفراوی سه نوع می باشد:
   1- سنگهای کلسترولی
   2- سنگهای مخلوط کلسترل ورنگدانه
   3- سنگهای رنگدانه ای
سنگهای کلسترلی ومخلوط 80 درصد کل سنگهای صفراوی را تشکیل می دهد.

. چرا و چگونه سنگهای صفراوی بوجود می آیند و عوارض آن چیست؟
. علائم سنگهای صفراوی چیست؟
. روش تشخیص سنگهای صفراوی چیست؟
. راه معالجه ی سنگهای صفراوی چیست؟
. آیا امکان درمان سنگهای کیسه ی صفرا بدون عمل جراحی هست ؟

. چرا سنگهای صفراوی بوجود می آیند؟
در حالت طبیعی صفرا از کبد ترشح شده و از راه مجاری صفراوی به روده ها ریخته می شود. کیسه ی صفرا کار انبار کردن وغلیظ کردن صفرا را بر عهده دارد. وقتی شخص غذا می خورد کیسه ی صفرا با انقباض خود مقدار زیادی صفرای غلیظ را وارد روده می کند، تا به هضم چربیها کمک کند.گاهی به علت اختلال در ترکیب مواد موجود در صفرا، غلضت کلسترول بالا رفته وغلضت املاح صفراوی در صفرا،کم شده و زمینه ی مساعد برای تشکیل کریستال در صفرا ایجاد می شود.کریستالها بزرگتر شده وبه هم می پیوندد وسنگ صفراوی تشکیل می شود.سنگ کیسه ی صفرا گاهی متعدد است، و قطر آن گاهی تا چند سانتیمتر می رسد. سنگ د رکیسه ی صفرا، سبب التهاب کیسه ی صفرا شده وکارطبیعی آنرا مختل می کند، و گاهی دهانه ی خروجی آنرا می بنددوسبب ایجاد التهاب حاد آن ( کوله سیستیت حاد ) می شود.
گاهی سنگ، از کیسه ی صفرا خارج شده و به مجرای اصلی صفراوی (که از کبدشروع شده و به روده ختم می شود .)وارد شده وراه اصلی جریان صفرا را می بندد . از این حالت بیمار ممکن است دچار یرقان واتساع مجاری صفراوی شود. .

. علائم سنگهای صفرا چیست ؟
عده ای از افراد مبتلا به سنگ کیسه ی صفرا هیچگونه علامتی ندارند و از بیماری خود بی اطلاعند. اگر سنگ کیسه ی صفرا علامت ایجاد کند، به صورت احساس پری و سنگینی ناحیه ی بالای شکم، یک تا سه ساعت بعد از خوردن غذای چرب است، که مدت دو تا سه ساعت طول می کشد .این درد گاهی همراه با حالت تهوع همراه است ، و بیمار ممکن است آنرا سوء هاضمه تعبیر کند. گاهی درد در ناحیه ی بالای شکم ودر طرف راست شکم ایجاد شده و شدید می شود و با حالت تهوع واستفراغ همراه می شود، و ادرار پررنگ می شود،این حالت به علت التهاب حاد کبد صفرا بوجود می آید وبه کوله سیستیت حاد موسوم است و . نیاز به درمان جراحی دارد. .

. روش تشخیص سنگهای صفراوی چیست؟
پزشک با گرفتن شرح حال ومعاینه ی بیمار مشکوک به سنگ کیسه ی صفرا می شود.سنگ کیسه ی صفرا را نمی توان با شرح حال ومعاینه، بطور قطعی تشخیص داد، بلکه حتماٌ باید سونوگرافی یا عکس رنگی از کیسه ی صفرا گرفته شود تا تشخیص قطعی داده شود. البته در پنج تا ده در صد موارد ،سنگهای کیسه ی صفرا، در عکس ساده ی شکم هم دیده می شوند . .

. راه معالجه سنگ کیسه ی صفرا چیست؟
اگر سنگ کیسه ی صفرا بدون علامت است وبطور اتفاقی کشف شده است نیاز به معالجه ی خاصی ندارد . چنانچه بیمار دچار درد ناشی از سنگ کیسه ی صفرا بعد از غذای چرب می شود، باید درمان انجام گیرد . بهترین درمان خارج کردن کیسه ی صفرا وسنگهای درون آن، بوسیله ی عمل جراحی است. امروزه توصیه می شود، در مراکز مجهز، عمل جراحی با استفاده از لاپاراسکوپ انجام گیرد. لاپاراسکوپ وسیله ای است لوله مانند، که آنرا از سوراخ کوچکی که روی شکم ایجاد می کنند، وارد شکم بیمار کرده، و امکان دیدن و خارج کردن کیسه ی صفرا را فراهم می سازد .گاهی جراح قادر به خارج کردن کیسه ی صفرا با لاپاراسکوپ نیست، و مجبور به بازکردن شکم به روش معمولی، و عمل جراحی کیسه ی صفرا می شود. .

. آیا امکان درمان سنگهای کیسه ی صفرا بدون عمل جراحی هست ؟
آری این کار امکان پذیر است.، ولی فقط در موارد مخصوص از این روش استفاده می شود، و هرگز روش روتین برای همه بیماران بشمار نمی رود، زیرا
1-پس از شش ماه تا دو سال فقط پنجاه درصد سنگها حل می شوند.
2- سنگها با قطر یک سانت یا بزرگتر حل نمی شوند .
3- پس از قطع درمان در پنجاه در صد بیماران مجدداً سنگ کیسه ی صفرا پیدا می کنند.
4- درمان همراه با عوارض است.
5-داروهای تجویز شده گران است ،و بایستی تا آخر عمر، هر روز مصرف شوند.
6- اگر کیسه صفرا بعلت التهاب مزمن قدرت انقباض خود را از دست داده باشد ، درمان داروئی فایده ای ندارد.

گاهی سنگ های کیسه ی صفرا را با دستگاه سنگ شکن خرد کرده، وداروهای حل کننده سنگ به بیمار می دهند. این روشهارد بیماران پیر که مشکلات قلبی دارند و قادر به تحمل عمل جراحی نیستند، بکار می رود.
اگرسنگ کیسه ی صفرا را درمان نکنیم چه عوارضی ممکن است پیش آید؟
1- التهاب حاد کیسه ی صفرا که یک مسئله ی اورژانسی است.
2- سیاه شدن کیسه ی صفرا و سوراخ شدن آن، که عارضه ی خطرناکی است.
3- ایجاد فیستول، و وارد شدن سنگ در داخل روده و مسدود کردن روده ی باریک.

 درزمان حاظرامکان نداردکه بفهمیم چگونه تجربه های نامعلوم وتصادفی انسان گسترش یافته ونتایج آنهااز نسلی به نسل دیگرمنتقل گردیده است.به طورمسلم،اجداد پیش ازتاریخ انسان،گیاهان ومواددیگرراموردتجربه قرارداده وبرحسب سودوزیان حاصله آنها راتقسیم کرده اند.بیش از پیدایش تاریخ،علوم پزشکی جنبه ی نیمه تجربی ونیمه دارویی داشته وبیشترجادوگران به این صرفه می پرداخته اند.
بااینکه امروز اثرات شگرف ومعجزه آسای حجامت برای بسیاری از پژوهشگران وپزشکان در داخل وخارج ازکشور محرزشده است،امامتاسفانه هنوزچگونگی تاثیر حجامت بطورکامل مشخص نشده است.در اینجا به پاره ای از تئوریهای موجوددرموردمکانیسم تاثیر حجامت اشاره می کنیم:.

1- حجامت عام که محل آن در بین دوکتف درمجاورت مهره های پشتی4تا8می باشد .( دربسیاری از مکاتب طب مکمل این مرکز به عنوان مرکز ثقل بدن شناخته شده است) این مرکزبیشترین نزدیکی رابا غد د لنفاوی مرکزی بدن مثل گردن، زیر بغل سینه وشکم وهمچنین با تیموس دارد.

حجامت باتاثیربراین مراکز وازجمله برتیموس که ازمهمترین مراکز آموزشی سلولهای دفاعی بدن است وپس ازایجاد التهاب توسط بادکشهای اولیه وفراخوان سلولهای دفاعی ضمن تحریک سیستم ایمنی نقش تنظیم کننده سیستم ایمنی را باخروج سلولهای ایمنی نابجا،ایفامی کند. این مسئله باوجود لاینحل بودن بیماریهای ایمنی (چه نقص ایمنی،چه بیش فعالی سیستم ایمنی معروف به بیماریهای خود ایمنی) نقش به سزایی دردرمان بیماریهای آسم،روماتیسم وبیماریهای خودایمنی دیگردارد. درضمن حجامت ترافیک لنفاوی رابا ایجادفشار منفی کنترل نموده وباعث افزایش حرکت لنف دراین سیستم می شود.این مسئله با توجه به این نکته که پیش در آمد آسیب های سلولی التهابهای نابجا وبیش از حد طول کشیده می باشد قابل توجه است .چرا که در مواردی که التهاب طول کشیده داریم برای بیمار درد و ورم وعوارض بعد از أن مشکل ساز است . حجامت با این مکانیسم (تعدیل سیستم ایمنی ومهمتر از آن ،کاهش ترافیک لنفاوی از راهتخلیه بهتر سیستم لنفاوی )نقش مهمی را در این زمینه بازی می کند . درمان بسیاری از این حالات در طب کلاسیک داروهای ضد التهابی استروئیدی (کورتونها )وداروهای ضد التهابی غیر استروئیدی ( انسایدها) می باشد که داروهای بسیار پر عارضه و در پاره ای از موارد کم اثری می باشد .

2- حجامت باتصفیه ی خون،مواد زائد مضر سموم راازخون خارج می کند.این مسئله نیزباتوجه به تاثیرخون خروجی حجامت از لنفاتیکها ومویرگهاقابل بحث است.درفراخوان سلولی باایجادالتهاب ناشی ازبادکش اولیه،بسیاری ازسلولهای اضافی،زائدوسموم به این منطقه فراخوانده میشوندکه بازدن تیغ،این سلولهاومواداضافی ازبدن خارج می شود.

3- یکی ازمواردجالب تاثیرحجامت،اثرضددردحجامت می باشد.امروزه دردهای مزمن به عنوان یکی از معضلات علم پزشکی شناخته میشود.حجامت با آزادکردن یک سری مواد ضد درد درونی بدن (اندورفین) نقش اساسی دررفع درد دارد.ازآنجایی که مشاهده کرده ایم بلافاصله بعد از اتمام حجامت تمامی درد ها از بدن بیرون میرود وبعلاوه بیماراحساس نشاط وسبکی دربدن دارد،نتیجه گرفته ایم که این تاثیرسریع علتی جز آزاد شدن مواد ضد درد دربدن ندارد.که درراس این مواد مورفین های درونی بدن (اندورفین ها) می باشد .بعلاوه خروج مواد ایجادکننده دردکه بیشترهمان عوامل التهابی می باشد نیز در رابطه با اثر ضد درد حجامت قابل بحث می باشد .

همان گونه که می دانیم درد بوسیله چند مکانیسم ایجاد می شود:

اول التهاب ، دوم ایسکمی ( نرسیدن خون ودرنتیجه عدم تغذ یه ارگان مورد نظر) . درمورد اول توضیح داده شد که حجامت چگونه در این زمینه تاثیر دارد.

درمورددوم بایدمتذکرشد که بسیاری از ارگانها به دلیل مشکلات عروقی،غلظت خون یاسایرعلل ،خون رسانی خوبی ندارندوبدن این خون نرسیدن را به وسیله ا پمالسهای درد به فرد هشدار میدهد. مشخص شده است حجامت با تحریک جدار مویرگ ومکش منفی لنفاتیک ها ،گردش خون این ارگانهای بدن خصوصا عضلات را تقویت می بخشد . این اثر بدون انجام خونگیری (حجامت گرم وخشک) نیز مقدور است . بدین ترتیب که با مکش گرم در لیوانهای خاص وگذاردن آن بر روی مناطق دردناک خصوصاً در قسمت عضلانی آن، خون رسانی عضو بهترودر نتیجه دردهای حاصل ازایسکمی برطرف می شود .بعلاوه حجامت باکاهش غلظت خون که تراکم سلولی رادرمویرگهاکاهش داده،اکسیژن رسانی را بهبود بخشیده وبارقلب وریه را نیز تعدیل میکند که این اثر در مورد بیماریهائی که به علت افزایش بار قلب (افزایش اورلود )در رگها ایجاد شده می تواند مفید باشد .

5- یکی دیگر ازتاثیرات شگرف حجامت برروی بیماریهای مغز و اعصاب می باشد.حجامت با تاثیر بر روی نوروترانسمیتر های مغز وضمن تعدیل ساخت آنها بسیاری از بیماریهائی که بسبب کمبود یا بیشبود ترشح ساخت این مواد از مغز وسیناپسها می باشد را درمان می کند .در این مورد می توان به بیماری افسردگی اشاره کرد که به علت کاهش ترشح نوروترانسمیتر های نوراپی نفرین و سروتونین در سیناپسها می باشد . حجامت بر ترشح سروتونین تاثیر ویژه دارد .سروتونین علاوه بر اثر ضد افسردگی در درمان میگرن واختلالات خواب نیز تاثیر بسزائی دارد

بیماری هوچکین بالغین 
- اطلاعات عمومی
     - بیماری هوچکین چیست ؟
- مرحله بندی بیماری
     - مراحل بیماری هوچکین بالغین
     - مرحله  I
     - مرحله II
     - مرحله III
     - مرحله IV
- نگاهی اجمالی به روشهای درمان
     - چگونه بیماری هوچکین بالغین مداوا می شود ؟
     - درمان بر اساس مرحله استقرار بیماری
- مرحله I از بیماری هوچکین بالغین
     - مرحله IA
     - مرحله IB
- مرحله II از بیماری هوچکین بالغین
     - مرحله IIA
     - مرحله IIB
- مرحله III از بیماری هوچکین بالغین
     - مرحله IIIA
     - مرحله IIIB
- مرحله IV از بیماری هوچکین بالغین
- عود بیماری هوچکین بالغین
اطلاعات عمومی
بیماری هوچکین چیست ؟
بیماری هوچکین نوعی لنفوم است . لنفومها سرطانهایی هستند که در دستگاه لنفاوی بدن ( جزئی از دستگاه ایمنی )‌شکل میگیرند ، دستگاه لنفاوی از لوله های باریکی ساخته شده است که همچون رگهای خونی در تمام بدن منشعب می شوند . رگهای لنفاوی مایعی آبکی و بدون رنگ بنام " لنف " هستند که حاوی گلبولهای سفید خون بنام " لنفوسیت " می باشد . در مسیر رگهای لنفاوی ، اندامهای کوچک لوبیایی شکلی بنام " گره های لنفی " یا " غدد لنفاوی " واقع شده اند ، تجمع این گره ها را بصورت خوشه ای می توان در زیر بغل ، لگن ، گردن و شکم مشاهده نمود . غدد لنفی سازنده  و ذخیره کنندهء سلولهایی هستند که با عفونتها مبارزه می کنند .
طحال  ( اندامی در قسمت بالای شکم که سازنده لنفوسیتها و نیز تصفیه کننده خون از سلولهای خونی پیر و فرسوده می باشد ) ، تیموس ( اندامی کوچک در پشت استخوان جناغ ) و لوزه ها ( اندامی در گلو ) نیز جزئی از دستگاه لنفاوی می باشند .
از آنجائیکه بافت لنفاوی در اکثر قسمتهای بدن وجود دارد ،‌بیماری هوچکین می تواند تقریبا از هر نقطه ای از بدن آغاز شود . سرطان می تواند به هر قسمت از بدن نظیر کبد ، مغز استخوان ( بافت اسفنجی شکل که  داخل استخوانهای بزرگ قرار دارد و سازنده سلولهای خونی است ) و طحال منتشر شود .
لنفومها به دو گروه تقسیم می شوند : بیماری هوچکین و لنفومهای غیر هوچکین . سلولهای سرطانی در بیماری هوچکین ، نمای خاصی در زیر میکروسکوپ دارند .
بیماری هوچکین بالغین عمدتا بالغین جوان و افراد بالای  ٥٥ سال را تحت تأثیر قرار می دهد . همچنین ممکن است این بیماری در افراد مبتلا به سندرم نقص ایمنی اکتسابی (AIDS) دیده شود که درمان خاص خود را می طلبد ، بیماری هوچکین می تواند در کودکان نیز اتفاق افتد ، درمان سرطان درکودکان با نوع بالغین متفاوت است . در صورتیکه هر یک از علائم زیر برای مدتی بیش از ٢ هفته در فردی دیده شود باید به پزشک مراجعه نماید :
- بزرگ شدن غیر دردناک غدد لنفاوی گردن ،‌ زیر بغل یا کشاله ران .
- تب .
- تعریق شبانه .
- خستگی .
- کاهش وزن بدون اینکه فرد رژیم لاغری گرفته باشد .
- خارش پوست .
اگر این علائم وجود داشته باشد ، پزشک بدقت ناحیه گردن ، زیر بغل و کشاله ران را از نظر تورم با وجود غده بررسی می نماید . در صورتیکه غدد لنفاوی طبیعی بنظر نرسند ، پزشک تکه کوچکی از آن را برداشته و در زیر میکروسکوپ به مطالعه آن می پردازد تا دریابد آیا سلولهای سرطانی وجود دارند یا خیر . این روش " تکه برداری " یا " نمونه برداری " نامیده میشود . شانس بهبودی ( پیش آگهی ) و انتخاب  شیوه درمان به مرحله استقرار بیماری ( بیماری در یک ناحیه متمرکز است یا در بدن منتشر شده است ) ، اندازه ناحیه بزرگ شده ،‌نتایج آزمایشات خونی ، نوع علائم بیماری ، سن و جنس بیمار و وضعیت عمومی وی بستگی دارد .
مرحله بندی بیماری
مراحل بیماری هوچکین بالغین
بعد از تشخیص بیماری هوچکین ، آزمایشهای زیادی انجام می گیرد تا دریابند آیا سرطان محدود به یک ناحیه بوده یا به قسمتهای دیگر بدن منتشر شده است ، این کار " مرحله بندی " نامیده  می شود . پزشک برای طرح ریزی برنامه درمان بیمار باید از مرحله استقرار سرطان آگاهی داشته باشد .
روشهایی که برای تعیین مرحله بیماری مورد استفاده قرار می گیرد شامل آزمایشات خونی و شیوه های مختلف عکسبرداری با اشعه x  می باشد . این کار " مرحله بندی بالینی " نامیده میشود .
در برخی موارد نیاز است پزشک با یک عمل جراحی بنام " لاپاروتومی " برشی در روی شکم ایجاد کرده تا به مشاهده مستقیم اندامهای داخل شکم ، از نظر وجود سرطان در آنها ، بپردازد و در صورت لزوم از بافتهای مشکوک تکه برداری کرده و با مطالعه آنها در زیر میکروسکوپ دریابد آیا سلولهای سرطانی وجود دارند یا خیر . این روش " مرحله بندی پاتولوژیک " نامیده می شود .
هر یک از مراحل بیماری هوچکین بر حسب اینکه " نشانه های B " در فردی وجود داشته باشد یا خیر به دو گروه
"A" و " B " تقسیم بندی می شود . " نشانه های B " شامل کاهش وزن بیش از ١٠ % در طی ٦ ماه گذشته ، تب با علت ناشناخته غیر از بیماری هوچکین و تعریق شبانه که بدن را کاملا خیس می کند می باشد . بعنوان مثال اگر فردی در مرحله I بیماری است و نشانه های B در وی یافت نمی شود مرحله استقرار بیماری او ، IA خواهد بود . و اگر در مرحله I باشد و نشانه های B نیز در او یافت شود مرحله استقرار بیماری در وی IB خواهد بود .
مرحله بندی زیر برای بیماری هوچکین مورد استفاده قرار می گیرد :
مرحله I
          سرطان تنها در غدد لنفاوی یک ناحیه یافت شده و یا فقط در یک ناحیه یا اندامی خارج از غدد لنفاوی وجود دارد .
مرحله II
         وجود هر یک از موارد زیر حکایت از مرحله II بیماری دارد :
- سرطان در غدد لنفاوی دو ناحیه یا نواحی بیشتر و در یک طرف دیافراگم وجود دارد . ( عضله نازکی که در زیر ریه ها بوده و به فرآیند تنفس کمک می کند ) .
- سرطان تنها در یک ناحیه یا اندامی خارج از غدد لنفاوی و نیز در گره های لنفی اطراف آن وجود دارد . سایر نواحی غدد لنفاوی در همان سمت دیافراگم هم ممکن است حاوی سرطان باشند .
مرحله III
          سرطان در غدد لنفاوی دو طرف دیافراگم یافت می شود . همچنین سرطان ممکن است به یک ناحیه و یا اندامی نزدیک غدد لنفاوی گرفتار و / یا طحال منتشر شده باشد .
مرحله IV
        هر یک از موارد زیر نشاندهنده استقرار بیماری در مرحله IV است :
- سرطان به بیش از یک نقطه از یک اندام با سایر اندامهای خارج از دستگاه لنفاوی منتشر شده است .
- سلولهای سرطانی ممکن است در غدد لنفاوی نزدیک این اندامها یافت شوند یا نشوند .
- سرطان فقط به یک اندام ، خارج از دستگاه لنفاوی ، انتشار یافته اما غدد لنفاوی دور از این اندام نیز گرفتار هستند .
عود
منظور از عود سرطان ، بازگشت مجدد آن علیرغم درمان می باشد ، سرطان ممکن است در همان ناحیه ای که ابتدا آغاز شده بود یافت شود و یا نقطه ای دیگر از یدن شکل گیرد .
نگاهی اجمالی به روشهای درمان
چگونه بیماری هوچکین بالغین درمان میشود ؟
روشهای درمانی  متعددی برای بیماران مبتلا به بیماری هوچکین وجود دارد . ٢ نمونه از آنها عبارتند از :
- پرتو درمانی ( استفاده از پرتو های پر انرژی x یا سایر پرتوها برای کشتن سلولهای سرطانی و کوچک کردن توده )
- شیمی درمانی ( استفاده از داروها برای کشتن سلولهای سرطانی و کوچک کردن توده ).
در پرتو درمانی از پرتوهای پر انرژی x برای انهدام سلولهای سرطانی و کوچک نمودن اندازه‌ء توده استفاده میشود . تابش پرتوها معمولا توسط دستگاهی که خارج از بدن بیمار قرار دارد انجام می شود ( پرتو درمانی خارجی ). عمل پرتوتابی که به گردن ، قفسه سینه ، غدد لنفاوی زیر بغل انجام میشود ، " پرتو درمانی پوششی " نامیده میشود . پرتو درمانی پوششی و پرتو درمانی غدد لنفاوی بالای شکم ، طحال و غدد لنفاوی لگن " پرتو تابی  غده ای تام " نامیده میشود.
در شیمی  درمانی از داروها برای بهلاکت رساندن سلولهای سرطانی و کوچک کردن اندازه ء توده استفاده  میشود .
شیمی درمانی بصورت قرص ، تزریق عضلانی یا وریدی تجویز میشود . شیمی درمانی یک درمان فراگیر است زیرا دارو  وارد جریان خون شده ، در تمام بدن سیر کرده و سلولهای سرطانی را هر جا که باشند تحت تأثیر قرار می دهند .
همچنین استفاده از پیوند مغز استخوان برای برخی از بیماران بعنوان یک طرح تحقیقاتی در دست مطالعه است .
پیوند مغز استخوان یک روش درمانی نوین بحساب می آید . گاهی اوقات بیماری هوچکین به شیمی درمانی و پرتو درمانی مقاومت نشان می دهد . در نتیجه ممکن است از مقادیر بالای داروهای ضد سرطان برای درمان بیماران استفاده شود . از آنجا که مقادیر زیاد این داروها باعث تخریب مغز استخوان می شود ، قبل از شروع درمان مغز استخوان از استخوانها برداشته میشود . آنرا منجمد می کنند . سپس بیمار را با مقادیر بالای داروهای شیمی درمانی همراه یا بدون پرتو درمانی تحت مداوا قرار می دهند .  در مرحله آخر مغز استخوان منجمد شده را از حالت یخ زدگی خارج کرده و بوسیله یک سوزن وارد سیاهرگ بیمار می کنند تا جانشین مغز استخوان تخریب شده گردد ، این روش " پیوند اتولوگ " نامیده می شود . اگر مغز استخوان از فرد دیگری غیر از بیمار گرفته شده باشد آنرا " پیوند آلوژنئیک " می نامند .
" پیوند سلولهای مادر خون محیطی "  نوعی دیگر از پیوند اتولوگ می باشد . خون بیمار از دستگاهی عبور داده میشود که " سلولهای مادر " را برداشت می کند ( سلولهای نا بالغی که تمام سلولهای خونی از آنها شکل می گیرند ) و خون مجددا وارد بدن بیمار می شود . این روش " لوکو فرز " (Leukopheresis) نامیده میشود و معمولا ٣ تا ٤ ساعت بطول می انجامد . سلولهای مادر تحت درمان با داروها قرار میگیرند تا آن سلولهایی که سرطانی هستند کشته شوند . محصول نهایی تا زمان پیوند به بیمار ، منجمد می شود . این روش ممکن است به تنهایی یا همراه با پیوند اتولوگ مغز استخوان انجام شود .
در صورتیکه پزشک بتواند این عمل را در بیمارستان انجام دهد که بیمار قادر به گرفتن ٥ بار پیوند مغز استخوان در سال باشد ، شانس بهبودی بنحو قابل ملاحظه ای افزایش میابد .
درمان بر اساس مرحله استقرار بیماری
بیماران ممکن است بوسیله واکسن آنفلوآنزا ، ذات الریه و مننژیت هم قبل از درمان و هم چند سال بعد از آن ، در برابر عفونت ایمن سازی شوند . درمان بیماری هوچکین بالغین به مرحله استقرار بیماری ، نوع سرطان ، سن بیمار ، وضعیت حاملگی فرد ، سابقه عمل جراحی برای تشخیص مرحله بیمار ، علائم و وضعیت عمومی فرد بستگی دارد .
ممکن است برای فرد درمان استاندارد که اثر بخشی آن قبلا ثابت شده است در نظر گرفته شود . یا اینکه بیمار را در مطالعاتی که روی روشهای نوین درمانی تحقیق می کند ، شرکت داد . البته تمام بیماران با درمان استاندارد مداوا نمی شوند و برخی از این درمانها عوارض جانبی زیادی دارند . در طی ٥ تا ١٥ سال بعد از درمان ، برخی بیماران مبتلا به نوع دیگری از سرطان می شوند که می تواند ناشی از درمان آنها باشد لذا باید مرتبا با پزشک معالج در ارتباط بود .
بهمین علت اکنون پزشکان روی روشهای درمانی جدید در حال مطالعه هستند .
مرحله I از بیماری هوچکین بالغین
درمان مبتنی است بر اینکه آیا بیمار در مرحله IA قرار دارد یا IB و همچنین سرطان در کجا یافت شده است .
مرحله IA
        اگر سرطان در بالای دیافراگم باشد و بخش وسیعی از قفسه سینه را گرفتار نکرده باشد ، درمان یکی از موارد زیر خواهد بود .
١- شیمی درمانی ترکیبی و پرتو درمانی .
٢- پرتو درمانی پوششی به یک ناحیه و غدد لنفاوی بالای شکم .
٣- فقط پرتو درمانی برای یک ناحیه آنهم بعد از عمل جراحی که تشخیص دهنده محل توده کجاست .
٤- آزمونهای بالینی شامل شیمی درمانی ترکیبی به تنهایی .
اگر سرطان در بالای دیافراگم باشد و بخش وسیعی از قفسه سینه را گرفتار کرده باشد ، درمان یکی از موارد زیر خواهد بود  :
١- پرتو درمانی پوششی همراه با شیمی درمانی .
٢- پرتو درمانی پوششی به یک ناحیه وسیع و به غدد لنفاوی بالای شکم .
اگر سرطان در زیر دیافراگم باشد ، درمان یکی از موارد زیر خواهد بود :
١- پرتو درمانی .
٢- شیمی درمانی ترکیبی همراه با پرتو درمانی .
٣- آزمونهای بالینی شامل شیمی درمانی به تنهایی .
مرحله IB
درمان بیمارانیکه دارای " نشانه های B " هستند یکی از موارد زیر میباشد
١- شیمی درمانی ترکیبی همراه یا بدون پرتو درمانی .
٢- استفاده از روشهای نوین در دست مطالعه شامل شیمی درمانی به تنهایی .
مرحله II از بیماری هوچکین بالغین
درمان بستگی به این دارد که بیمار در مرحله IIA قرار دارد یا IIB و همچنین سرطان در کجا قرار گرفته است .
مرحله IIA
اگر سرطان در بالای دیافراگم باشد و بخش وسیعی از قفسه سینه را گرفتار نکرده باشد ، درمان یکی از موارد زیر خواهد بود :
١- شیمی درمانی ترکیبی بهمراه پرتو درمانی .
٢- پرتو درمانی پوششی به ناحیه مورد نظر و به غدد لنفاوی بالای شکم .
٣- پرتو درمانی پوششی فقط به ناحیه مورد نظر آنهم بعد از عمل جراحی که محل توده را مشخص میکند .
٤- استفاده از روشهای نوین در حال مطالعه نظیر شیمی درمانی ترکیبی به تنهایی .
اگر سرطان در بالای دیافراگم بوده و بخش وسیعی از قفسه سینه را درگیر کرده باشد درمان یکی از موارد زیر خواهد بود .
١- پرتو درمانی پوششی به ناحیه مورد نظر بهمراه شیمی درمانی .
مرحله IIB
درمان بیمارانیکه دارای " نشانه های B " هستند یکی از موارد زیر میباشد.
١- شیمی درمانی ترکیبی همراه یا بدون پرتو درمانی .
٢- استفاده از روشهای نوین در دست مطالعه شامل شیمی درمانی به تنهایی .
مرحله III از بیماری هوچکین بالغین :
درمان به محل قرار گرفتن سرطان و اینکه آیا بیمار در مرحله IIIA می باشد  یا IIIB بستگی دارد :
مرحله IIIA :
 اگر سرطان بخش وسیعی از قفسه سینه را گرفتار نکرده باشد درمان یکی از موارد زیر خواهد بود :
١- شیمی درمانی ترکیبی به تنهایی .
٢- شیمی درمانی ترکیبی بهمراه پرتو درمانی .
٣- استفاده از روشهای نوین در دست مطالعه شامل شیمی درمانی .
مرحله IIIB :
درمان یکی از موارد زیر خواهد بود :
١- شیمی درمانی ترکیبی همراه با پرتودرمانی .
٢- استفاده از روشهای نوین در دست مطالعه شامل شیمی درمانی .
مرحله IV از بیماری هوچکین بالغین :
درمان یکی از موارد زیر خواهد بود :
١- شیمی درمانی ترکیبی .
٢- شیمی درمانی ترکیبی و پرتو درمانی .
٣- استفاده از روشهای جدید در دست مطالعه شامل شیمی درمانی همراه با پیوند مغز استخوان .
عود بیماری هوچکین بالغین
درمان سرطان راجعه‌ به این بستگی دارد که بیماری در بازگشت کدام بخش را گرفتار کرده و آیا قبلا بیمار ، درمانی را دریافت کرده است یا خیر ؟ اگر درمانی را که قبلا بیمار گرفته شامل پرتو درمانی بدون شیمی درمانی بوده است ، ممکن است برای بیمار شیمی درمانی در نظر گرفت .
اگر قبلا به بیمار شیمی درمانی بدون پرتو درمانی داده شده است و سرطان در بازگشت تنها غدد لنفاوی را تحت تأثیر قرار داده ، پرتو درمانی به غدد لنفاوی با یا بدون شیمی درمانی اضافی ممکن است تجویز شود . اگر سرطان در بازگشت بیش از یک ناحیه را گرفتار کرده ممکن است شیمی درمانی بیشتری به بیمار داده شود یا اینکه از روشهای نوین در دست مطالعه مثل شیمی درمانی با مقادیر بالا بهمراه پیوند مغز استخوان یا پیوند سلولهای مادر خون محیطی استفاده شود .